Checklist voor Zelfstandigheid vanaf 2025

“Is er niet eigenlijk sprake van loondienst?” De Belastingdienst gaat deze vraag vanaf 1 januari 2025 beantwoorden bij overeenkomsten tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers. Als blijkt dat er feitelijk sprake is van een loondienstverhouding en dus schijnzelfstandigheid, zal de Belastingdienst hier uiteindelijk op handhaven op basis van de Wet DBA. We bieden u een checklist voor zelfstandigheid aan dit blog.

Volgens de Belastingdienst heeft loondienst drie kenmerken:

• Werkgeversgezag: De opdrachtgever kan gezag uitoefenen over de opdrachtnemer, zoals het geven van instructies over hoe het werk uitgevoerd moet worden.
• Verplichting tot persoonlijke arbeid: De opdrachtnemer moet het werk persoonlijk uitvoeren en kan dit niet overlaten aan iemand anders.
• Beloning voor verrichte arbeid: De opdrachtnemer ontvangt een beloning voor het verrichte werk.

Wanneer aan deze drie kenmerken is voldaan, is er sprake van loondienst. Hieronder bieden wij een uitgebreide checklist voor zelfstandigheid om te bepalen of er sprake is van zelfstandigheid en niet van loondienst en dat het klopt dat het samenwerkingsverband op de juiste wijze is gekwalificeerd.

Lees meer over de handhaving van de wet DBA vanaf 2025 in ons blog hierover.

Deliveroo-arrest: Criteria voor Zelfstandigheid

In een eerder blog hebben we de zaak FNV/Deliveroo al uitvoerig besproken. De Hoge Raad kwam hier tot een aantal criteria die afgewogen kunnen worden om te bepalen of er sprake is van zelfstandigheid. U kunt uitleg over dit arrest en de criteria die de Hoge Raad heeft aangegeven hier vinden.

Checklist voor Zelfstandig Ondernemerschap

Op basis van deze criteria en bronnen van de Belastingdienst hebben wij voor u een bruikbare checklist voor zelfstandigheid gemaakt met indicatoren van zelfstandig ondernemerschap (ZZP). Zijn deze vragen bevestigend te beantwoorden, dan is dit een indicatie dat er daadwerkelijk sprake is van zelfstandig ondernemerschap (en dus niet van “schijn”):

• Werkt de zzp’er voor meerdere opdrachtgevers?
• Loopt de zzp’er commerciële risico’s (kredietwaardigheid, wanbetaling, annulering van orders, contractbreuk, weigering van geleverde goederen, enz.)?
• Kan de zzp’er zijn werkzaamheden uitvoeren op zijn eigen wijze, zonder uitgebreide instructies van uw kant?
• Moet de zzp’er zorgen voor zijn eigen inkomsten tijdens ziekte of vakantie?
• Is de zzp’er zelf verantwoordelijk voor de goede uitvoering van zijn werkzaamheden?
• Is de zzp’er zelf aansprakelijk voor de gevolgen als hij zijn werkzaamheden niet goed heeft uitgevoerd?
• Mag de zzp’er iemand anders sturen als hij zelf niet kan komen?
• Profileert de zzp’er zich naar buiten duidelijk als zelfstandig ondernemer (heeft hij bijv. een visitekaartje, professionele website, btw- en KvK nummer)?
• Investeert de zzp’er in zijn onderneming (heeft hij bijv. een beletterde bedrijfsauto, een kantoor (aan huis), professioneel gereedschap/apparatuur)?