Conservatoir beslag: wat is het en hoe werkt het?

15 september 2021 Door: Ruben Groeneveld

Wanneer u een vordering heeft op een wederpartij die onbetaald blijft, zult u naar de rechter moeten om via een incassoprocedure een vonnis te halen. Alleen een vonnis levert namelijk een executoriale titel op dat door de deurwaarder geëxecuteerd kan worden. In sommige gevallen wilt u echter niet wachten tot de uitspraak van het vonnis omdat er een reële kans bestaat dat uw schuldenaar zijn vermogensbestanddelen die nog verhaal bieden zal verduisteren, verkopen of bezwaren met bijvoorbeeld een hypotheekrecht. In dat geval is het van belang dat er snel gehandeld wordt om te zorgen dat de vermogensbestanddelen die nog verhaal bieden veiliggesteld worden. Conservatoir beslag biedt in dat geval uitkomst.

Conservatoir beslag betekent de beslaglegging op vermogensbestanddelen van een schuldenaar al voorafgaand of tijdens een gerechtelijke procedure. Als het conservatoir beslag is gelegd kan de schuldenaar de vermogensbestanddelen waarop het beslag is gelegd niet meer overdragen en deze dus ook niet meer verkopen of wegsluizen.

Conservatoir beslag wordt meestal gelegd op onroerende zaken, roerende zaken, bankrekeningen, vorderingen op derden, of op loon. Hierover leest u in dit blog meer.

Hoe werkt het?

De deurwaarder legt het conservatoir beslag. Maar om een conservatoir beslag te mogen leggen heeft de deurwaarder toestemming van de voorzieningenrechter nodig. Alleen een advocaat kan om deze toestemming vragen. De advocaat dient daarvoor een verzoekschrift (beslagrekest) in bij de rechter. De rechter beslist heel snel op het verzoek om beslag te mogen leggen. Indien uw advocaat het verzoek voor 10.30u bij de Centrale Informatiebalie van de rechtbank indient, dan wordt in beginsel de dag erop voor 14.30u toestemming gegeven om het beslag te leggen. Deze toestemming wordt “verlof” genoemd en kan per e-mail of fax aan uw advocaat worden verzonden en het origineel kan diezelfde dan vanaf 14.30u worden opgehaald bij de rechtbank. De deurwaarder kan vervolgens met het verlof van de rechtbank het beslag gaan leggen. Uw advocaat verstuurt het verlof daarvoor per e-mail aan de deurwaarder toe die diezelfde dag het beslag legt. Denk eraan dat u de deurwaarder het beslagrekest vast de dag ervoor toestuurt zodat hij de beslaglegging vast kan voorbereiden.

De voorzieningenrechter hangt aan het beslagverlof doorgaans wel enkele voorwaarden. Een belangrijke voorwaarde is dat u binnen een korte termijn na het leggen van het beslag een hoofdzaak (bodemprocedure) tegen de schuldenaar aanhangig maakt. Doet u dit niet (op tijd), dan vervalt het beslag. Het aanhangig maken voor de hoofdzaak moet standaard binnen 14 dagen na de eerste beslaglegging. Indien u meer tijd wil krijgen om de bodemprocedure aanhangig te maken moet dat bij het verzoek aan de rechter om het beslag te leggen worden verzocht en goed worden gemotiveerd. Alternatlief is dat uw advocaat later schriftelijk bij de rechter verlenging van de termijn vraagt, maar daar moeten dan wel goede redenen voor zijn. In de beslagsyllabus is een duidelijk overzicht opgenomen waarin de regels en termijnen staan voor de termijnen om de eis in de hoofzaak aanhangig te maken en te verlengen.

Het conservatoir beslag heeft werking tot de rechter in die hoofdprocedure uitspraak heeft gedaan. Pas op het moment dat de rechter bepaalt dat er terecht beslag is gelegd, kunnen de vermogensbestanddelen ook door de schuldeiser worden geïnd of verkocht, ter voldoening van zijn vordering. De naam van het beslag verandert dan naar ‘executoriaal beslag’.

Vereisten aan het verzoekschrift (beslagrekest)

Om beslag te kunnen leggen op vermogensbestanddelen van uw schuldenaar moet uw advocaat een verzoekschrift (beslagrekest) indienen bij de voorzieningenrechter. In de beslagsyllabus staat per soort beslag onder andere aan welke eisen zo’n verzoekschrift moet voldoen. Het verzoekschrift moet in ieder geval de volgende onderdelen bevatten: de aard van het te leggen beslag, de grondslag van de vordering, het bedrag van de geldvordering of het ingeschatte maximum daarvan. Maar let op: bij de meeste soorten beslag zijn er extra eisen. U vindt deze per soort beslag in de beslagsyllabus.

Het verrassingseffect van conservatoir beslag

Als de voorzieningenrechter het verzoek om beslag te leggen toewijst hoeft geen van partijen op het beslagrekest gehoord te worden. De schuldenaar wordt niet vooraf van het verzoek om beslag te leggen op de hoogte gesteld. Daarom komt het conservatoire beslag vaak als een verrassing voor uw schuldenaar. Een beslag op bankrekeningen, roerende zaken of roerende zaken geldt als zeer ingrijpend. Het komt vaak voor dat de schuldenaar na de beslaglegging toch opeens tot betaling wil overgaan. Conservatoir beslag wordt daarom door schuldeiser ook wel eens gebruikt als drukmiddel.