De distributieovereenkomst en de agentuurovereenkomst

3 oktober 2019 Door: Ruben Groeneveld

De distributieovereenkomst en de agentuurovereenkomst zijn contracten die op elkaar lijken, maar zeker niet hetzelfde zijn. Beide zijn duurovereenkomsten en worden vaak gebruikt bij internationaal zakendoen. Voor de leverancier is samenwerking met een agent of distributeur aantrekkelijk omdat een agent of distributeur een lokale markt vaak beter kent en kan bedienen. In deze blog komen de belangrijkste elementen van de distributie- en de agentuurovereenkomst aan bod.

De distributieovereenkomst

In een distributieovereenkomst verplicht een leverancier zich tot het leveren van producten of een diensten aan de distribiteur. De distributeur verkoopt deze producten of diensten door aan zijn afnemers.  Dit noemt je ook wel ‘reselling’. De distributeur noemt men wel ook wel de ‘reseller’ of ‘dealer’. De distributeur verkoopt de producten of diensten door onder zijn eigen naam en voor zijn eigen rekening: hij draagt dus zelf de economische risico’s. De distributieovereenkomst is niet in de wet geregeld, maar wordt niettemin erg vaak gebruikt in de internationale handel. De distribiteur verdient zijn geld door de producten of dienst voor een hogere prijs door te verkopen (marge).

In een distributieovereenkomst wordt vaak een beding worden opgenomen over de exclusiviteit. Als partijen exclusiviteit afspreken, verplicht de leverancier zich ertoe om in een bepaald land of gebied enkel aan de distributeur te leveren, terwijl de distributeur zich verplicht om enkel in dat land of gebied de producten of diensten verder te verkopen. Daarnaast kan een non-concurrentiebeding, een exclusieve afnameverplichting en een minimale afnameverplichting in het contract worden opgenomen. De distributeur is verantwoordelijk voor de marketing van het product of de dienst in het buitenland. De partijen kunnen afspreken dat zij hiervoor de kosten verdelen, of dat zij volledig voor rekening van de distributeur komen.

De agentuurovereenkomst

De agentuurovereenkomst is wél in de wet geregeld, namelijk in artikel 7:428 BW en verder. In een agentuurovereenkomst wordt afgesproken dat de agent bemiddelt tussen zijn principaal (de opdrachtgever) en derden om overeenkomsten tot stand te laten komen. Het belangrijkste verschil met de distributieovereenkomst is dat de agent handelt op naam en voor rekening van zijn opdrachtgever. De overeenkomsten die de agent tot stand laat komen gelden dus tussen zijn opdrachtgever en de derde partij. De agent ontvangt een afgesproken loon of provisie voor zijn werkzaamheden.

De regels uit de wet zien vooral op de beëindiging van de overeenkomst. Zo is er een wettelijke opzegtermijn, en nog belangrijker: de klantenvergoeding of goodwill-vergoeding. De agent heeft recht op deze vergoeding als hij nieuwe klanten heeft aangebracht of de overeenkomst met bestaande klanten aanmerkelijk heeft uitgebreid. Er zijn echter wel uitzonderingen op deze regel.

Mededingingsrecht

Bij zowel distributie als agentuur is het van belang dat de regels uit het (Europese) mededingingsrecht worden gerespecteerd. Zo is het bij de distributieovereenkomst voor de leverancier verboden om een vaste of minimumwederverkoopprijs aan zijn distributeur op te leggen. Een maximale verkoopprijs is wel toegestaan. Op het gebied van de agentuurovereenkomst komt het mededingingsrecht vooral tot uiting in het non-concurrentiebeding. De wet stelt de eis dat zo’n beding schriftelijk moet zijn, betrekking moet hebben op dezelfde soort goederen en diensten als waar de agent de principaal in vertegenwoordigde, en dat het beding niet langer dan twee jaar mag duren.

Op de distributie- en agentuurovereenkomst is, onder voorwaarden, de Groepsvrijstelling verticale overeenkomsten van toepassing. Dit betekent dat het Europese kartelverbod, als aan de voorwaarden is voldaan, niet geldt voor deze overeenkomsten.

Wanneer een distributieovereenkomst en wanneer een agentuurovereenkomst?

Welk type overeenkomst het beste bij een situatie past ligt geheel aan de soort onderneming en aan de wensen van de ondernemer. Het belangrijkste verschil ligt hem in de risicoverdeling. Bij distributie is na de verkoop aan de distributeur uw economisch risico verdwenen, bij agentuur is dit niet het geval.

Een ander belangrijk verschil is de beëindiging van de overeenkomst. Bij de distributieovereenkomst spreken partijen vaak een langere opzegtermijn af. Een distributeur heeft bij beëindiging van de distributieovereenkomst echter meestal geen recht op een klantenvergoeding. Op grond van Europees recht heeft een agent bij beëindiging van een agentuurovereenkomst wél recht op een klantenvergoeding.

In onze webshop vindt u naast de standaard distributie– en agentuurovereenkomst, een distributieovereenkomst met minimale afname verplichting, een distributeur-vriendelijke distributieovereenkomst en een agentvriendelijke agentuurovereenkomst. Al deze overeenkomsten zijn ook in het Engels beschikbaar.