De Regelrechter: Experiment voor Sneller en Toegankelijker Recht

Vanaf 1 maart 2025 is in bepaalde regio’s de ‘regelrechter’ als experiment in het leven geroepen als een laagdrempelig alternatief voor de traditionele rechtsgang. Dit initiatief biedt een snellere, eenvoudigere en goedkopere manier om geschillen te beslechten zonder dat een advocaat noodzakelijk is. De regelrechter is bedoeld voor specifieke civiele zaken, zoals arbeidsgeschillen en geldvorderingen tot een bedrag van €5.000.

Wat is de ‘regelrechter’?

De regelrechter is een rechter die eenvoudige civiele zaken behandelt, waarbij de focus ligt op een laagdrempelige, toegankelijke en efficiënte rechtsgang. In tegenstelling tot de reguliere procedure bij de kantonrechter, biedt de regelrechter een versimpeld proces waarbij partijen geen ingewikkelde juridische documenten hoeven op te stellen en geen deurwaarder nodig hebben om een zaak te starten.

Wanneer kunt u naar de regelrechter?

Er zijn twee hoofdcategorieën van geschillen die door de regelrechter worden behandeld:

• Geldvorderingen tot maximaal €5.000: Bijvoorbeeld als u een product heeft besteld maar niet geleverd heeft gekregen of een factuur niet betaald krijgt.
• Arbeidsconflicten: Denk aan situaties waarin een werkgever het salaris niet betaalt of een ex-werkgever weigert een laatste betaling te voldoen. Let op: ontslagzaken vallen hier niet onder en moeten via de reguliere rechtsgang worden afgehandeld

Daarnaast geldt er een geografische beperking: u kunt alleen een zaak bij de regelrechter aanbrengen als deze binnen het rechtsgebied (arrondissement) van de regelrechter valt. Op dit moment is de regelrechter uitsluitend beschikbaar voor geschillen die onder de volgende arrondissementen vallen:

• Den Haag
• Overijssel
• Rotterdam
• Zeeland-West-Brabant

Voor huurzaken geldt bovendien dat de huurwoning binnen een van deze arrondissementen moet zijn gelegen.

Voordelen van de procedure bij de regelrechter

Het inschakelen van de regelrechter kent meerdere voordelen:

• Snellere procedure: In de meeste gevallen vindt de zitting plaats binnen acht weken na indiening van de zaak.
• Eenvoudig proces: De procedure start met het invullen van een aanvraagformulier, zonder dat juridische bijstand verplicht is.
• Lagere kosten: Er is geen deurwaarder nodig en er hoeven geen juridische stukken te worden opgesteld. Wel moet griffierecht worden betaald.

Hoe werkt de procedure?

De zaak start met het invullen van een eenvoudig formulier, dat digitaal kan worden ingediend. Na ontvangst beoordeelt de rechter of de zaak geschikt is voor deze procedure. Is dat het geval, dan volgt een uitnodiging voor een mondelinge zitting, waarin de regelrechter met beide partijen in gesprek gaat om tot een oplossing te komen.

Indien partijen onderling tot een overeenkomst komen, wordt deze vastgelegd in een schikking. Lukt dit niet, dan doet de regelrechter een bindende uitspraak. In sommige gevallen is hoger beroep mogelijk, mits dat in de beslissing van de rechter is opgenomen.

Verplichte deelname

Een opvallend verschil met eerdere experimenten op het gebied van laagdrempelige rechtspraak is dat de gedaagde partij verplicht is om deel te nemen aan de procedure. Hierdoor wordt voorkomen dat zaken onopgelost blijven door het uitblijven van een reactie van de wederpartij.

Evaluatie en toekomst

Dit experiment zal drie jaar duren en tijdens deze periode geëvalueerd wordt. Het doel is om vast te stellen of deze vorm van rechtspraak bijdraagt aan een toegankelijker rechtssysteem en of deze procedure op termijn wettelijk verankerd moet worden. De verwachting is dat jaarlijks ongeveer 400 zaken via deze procedure zullen worden behandeld.

Met de invoering van de regelrechter wordt een belangrijke stap gezet naar een meer toegankelijke rechtspraak, waarbij met name arbeidsmigranten, flexwerkers en andere kwetsbare groepen makkelijker hun recht kunnen halen. Het verlaagt de drempel om juridische stappen te ondernemen en draagt bij aan een efficiënter functionerend rechtssysteem.

De eerste zitting van de regelrechter is achter de rug

De eerste zitting heeft inmiddels plaatsgevonden, op 1 april 2025 hebben de eerste partijen een regeling getroffen onder het toeziend oog van de regelrechter in Den Haag.