Nieuwe Wet Franchise / Franchisewet

16 augustus 2019 Door: Lucas van Gilst

Er komt een nieuwe wet aan: de Wet Franchise. Het wetsvoorstel is op 12 juli door minister Mona Keijzer van Economische Zaken en Klimaat naar de Raad van State gestuurd. Minister Keijzer hoopt het wetvoorstel nog voor het einde van 2019 naar de Tweede Kamer te kunnen sturen. De Franchisewet komt te staan in Burgerlijk Wetboek 7, dat bestemd is voor bijzondere overeenkomsten. Het is nog niet bekend wanneer de Wet Franchise vervolgens in werking zal treden, maar de verwachting is dat dit in 2020 zal gebeuren.

Franchise

Franchise is een methode van ondernemen. De franchisenemer betaalt de franchisegever voor het recht om een zaak met de handelsnaam/franchiseformule van de franchisegever te exploiteren. Tussen deze twee partijen wordt een franchiseovereenkomst gesloten. In deze overeenkomst wordt het franchiseconcept omschreven en zijn de afspraken tussen de franchisenemer en franchisegever opgenomen. Het bekendste voorbeeld van een bedrijf dat veel aan franchise doet is McDonald’s.

Reden voor de nieuwe wet

De nieuwe wet ziet vooral op het herstellen van de ‘machtsbalans’ tussen de franchisegever en de franchisegever. De franchiserelatie is volgens de Memorie van Toelichting in zekere zin ‘intrinsiek ongelijkwaardig’. De franchisegever, die meer macht heeft, kan door de manier waarop hij het overwicht inzet voor onredelijke en onwenselijke situaties voor de franchisenemer zorgen. Volgens de Memorie van Toelichting ontbreekt vaak ‘de nodige transparantie over informatie die essentieel is voor de franchisenemer om de franchiseonderneming op een evenwichtige en succesvolle wijze te kunnen drijven.’ Ook zouden franchisenemers in de problemen kunnen komen doordat de franchisegever in veel gevallen de contractuele afspraken eenzijdig kan wijzigen.

Nieuwe regels in Wet Franchise

Minister Keijzer wil de problemen die zich nu voordoen in de relatie tussen franchisegevers en franchisenemers oplossen door de volgende regels in de Wet Franchise op te nemen:

  • Gedragen als goed franchisegever en franchisenemer

De minst concrete nieuwe bepaling verplicht de partijen om zich te gedragen als een goed franchisegever en goed franchisenemer. De volgende regels concretiseren deze plicht.

  • Informatieplicht

Een belangrijk doel van de nieuwe wet is het versterken van de informatiepositie van de franchisenemer in de precontractuele fase. De nieuwe wet bevat een lijst van onderwerpen waarover de franchisegever de franchisenemer in ieder geval moet informeren. Nadat deze informatie verstrekt is gaat er een ‘termijn van beraad’ lopen, die vier weken duurt. Gedurende deze weken mag de concept franchiseovereenkomst niet ten nadele van de franchisenemer worden gewijzigd, en mogen er nog geen investeringen of betalingen van de franchisenemer worden gevraagd. Dit geeft de franchisenemer de tijd om de informatie te bestuderen, en eventueel advies van een deskundige in te winnen.

  • Inhoudelijke eisen aan franchiseovereenkomst

Naast de informatieplicht worden er in de nieuwe wet inhoudelijke eisen gesteld aan de franchiseovereenkomst. Deze gaan over exclusieve afnamebedingen, non-concurrentiebedingen en vergoeding voor goodwill bij beëindiging van de franchiserelatie. Voor de franchisegever is het, wanneer de nieuwe wet van kracht is, belangrijk om voor het contracteren van nieuwe franchisenemers een waterdichte franchiseovereenkomst te gebruiken waarin deze nieuwe eisen zijn opgenomen. De hoofdregel is dat een nieuwe wet direct in werking treedt. In dat geval moeten ook de huidige franchiseovereenkomsten per direct voldoen aan de eisen van de nieuwe wet. Echter, omdat de nieuwe franchisewet zoveel nieuwe aspecten bevat, ligt het voor de hand dat er een overgangsbepaling zal komen. Zo krijgen franchisegevers en franchisenemers de tijd om hun bestaande overeenkomsten in lijn met de nieuwe wetgeving te brengen.

  • Overleg

De nieuwe wet verplicht ook in enkele gevallen tot overleg tussen franchisegever en franchisenemer. De gedachte hierachter is dat sommige beleidswijzigingen van de franchisegever dusdanige aanzienlijke gevolgen kunnen hebben voor de franchisenemer, dat een voorafgaand overleg hierover niet meer dan redelijk is. Een voorbeeld van zo’n beleidswijziging is het veranderen van de doelgroep van een winkelketen. De franchisegever kan bepalen dat een winkelketen die zich voorheen op het luxe-segment richtte, zich nu meer op het grote publiek zal gaan richten. Zo’n beleidswijziging vereist investeringen van de franchisenemers. Voor dit soort beleidswijzigingen is, wanneer de wet van kracht gegaan is, instemming vereist van de franchisenemers.

Kritiek

Er is veel kritiek gekomen op dit wetsvoorstel, en dan vooral vanaf de zijde van de franchisegevers. Zij vinden dat er een ‘David en Goliath’ beeld wordt geschetst, dat niet klopt. Franchisegever vrezen dat franchisenemers met de nieuwe wet een te grote invloed krijgen op het reilen en zeilen van het moederbedrijf. Buitenlandse partijen zoals de Amerikaanse Kamer van Koophandel hebben hierover zelfs al aangegeven dat de nieuwe wet de Nederlandse economie kan schaden. Ons land zou minder aantrekkelijk worden voor buitenlandse investeerders.

Conclusie

De nieuwe Wet Franchise zal de positie van franchisenemers ten opzichte van franchisegevers aanzienlijk versterken. Wanneer de wet in werking treedt, zal dat gevolgen hebben voor uw franchiseovereenkomst. Totdat de nieuwe wet ingaat kunt u nog gebruik maken van ons voorbeeld franchiseovereenkomst. Zodra duidelijk is wanneer de nieuwe wet ingaat zullen wij een nieuw model franchiseovereenkomst publiceren dat aan alle vereisten van de nieuwe wet voldoet. We houden u in de tussentijd op de hoogte van de ontwikkelingen.