Opzeggen van de zorgovereenkomst

Het kan voorkomen dat een zorgaanbieder een zorgovereenkomst met een cliënt wil opzeggen. De zorgaanbieder zal daar doorgaans niet zomaar toe overgaan en daar dus goede redenen voor hebben. Zo komen er bijvoorbeeld in de thuiszorg wel eens incidenten voor waardoor de relatie tussen de zorginstelling en de cliënt wordt verstoord. Toch blijkt het hebben van een goede reden niet genoeg om de zorgovereenkomst zomaar op te kunnen zeggen. In dit blog onderzoeken wij de vraag: wanneer mag een zorgovereenkomst eenzijdig door de zorgaanbieder worden opgezegd?

Opzeggen van de zorgovereenkomst: de wet

Op alle zorgovereenkomsten die een behandelaar en een patiënt afsluiten zijn de bepalingen uit de Wet geneeskundige behandelingsovereenkomst van toepassing. De WGBO is opgenomen in afdeling 7.7.5. van het Burgerlijk Wetboek. In artikel 7:460 BW is bepaald dat de hulpverlener de behandelingsovereenkomst niet kan opzeggen, behoudens gewichtige redenen. Maar wanneer is een reden aan te merken als gewichtige reden? En kun je met een gewichtige reden zomaar opzeggen, of gelden er nog andere eisen?

De jurisprudentie

In 2018 oordeelde het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden deze kwestie. Het ging toen om een zaak waarin een zorginstelling de behandelovereenkomst voor intensieve thuiszorg met een ernstig gehandicapte patiënt had opgezegd omdat zich diverse incidenten hadden voorgedaan.  De zorginstelling was van mening dat voldaan was aan de gewichtige redenen uit art. 7:460. Het Hof oordeelde echter anders: de zorginstelling kon het bestaan van gewichtige redenen niet kon bewijzen. Daarnaast had zij niet de juiste weg afgelegd voorafgaand aan de opzegging van de behandelovereenkomst.

Wanneer sprake is van gewichtige redenen is volgens het Hof afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Er dienen hoge eisen te worden gesteld aan het bestaan van een gewichtige reden wanneer de zorgontvanger in hoge mate afhankelijk is van de geboden zorg, de zorgontvanger deze zorg niet van een ander kan krijgen en wanneer er sprake is van een langdurige relatie tussen zorgaanbieder en zorgontvanger.

Die hoge eisen hebben naast de inhoud van de gewichtige reden ook betrekking op de wijze waarop de behandelovereenkomst op grond van die gewichtige reden is opgezegd. Wanneer de gewichtige reden gelegen is in het gedrag van de zorgontvanger moet de zorgaanbieder de zorgontvanger vóór de opzegging concreet wijzen op diens ongewenste gedrag. Daarnaast moet zij op de wijziging van dat gedrag hebben aangedrongen en de gelegenheid bieden om het gedrag te wijzigen. Ook is het van belang dat de zorgaanbieder aan de zorgontvanger laat weten dat wanneer het gedrag niet verandert, de overeenkomst zal worden opgezegd.

Het antwoord

De zorgovereenkomst kan worden opgezegd wanneer er (1) gewichtige redenen zijn en (2) wanneer het juiste voortraject is afgelegd. Omdat de zorginstelling deze gang van zaken moet kunnen bewijzen is het verstandig om deze uitgebreid te documenteren.