Precontractuele informatie verplichtingen bij een consument op afstand

9 februari 2023 Door: Cerena de Vries

De rechter heeft het de afgelopen jaren druk gehad met het toetsen van contracten om te bepalen of er oneerlijke handelspraktijken hebben plaats gevonden tussen ondernemer en consument. We zien een toenemende ambtshalve toetsing door de rechter van precontractuele informatie verplichtingen, dat wil zeggen dat de rechter uit eigen beweging na gaat of u aan de verplichtingen hebt voldaan, zonder dat dit door de consument is gevraagd. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer u als ondernemer een vordering instelt tegen een consument die de rekening niet betaalt. Het is belangrijk om de informatieverplichtingen goed na te komen. De rechter is namelijk een aantal keer vrij streng geweest wanneer een onderneming had nagelaten de consument correct te informeren. Meermaals is door de rechter als sanctie op het niet nakomen van de informatieverplichtingen een korting van 25% van de hoofdsom toegepast, dit betekent dat het gevorderde bedrag met 25% verlaagd werd door de rechter. Een soortgelijke sanctie is natuurlijk een flinke tegenslag wanneer u nog geld van een consument te goed heeft voor door u geleverde goederen of diensten. Wanneer er informatie niet wordt gegeven die essentieel is voor de wilsvorming van de rechter dan is er sprake van oneerlijke handelspraktijk en is overeenkomst op grond van art 6:193j BW mogelijk zelfs vernietigbaar.  Daarom is het verstandig om ons eens goed te verdiepen in deze precontractuele informatieverplichtingen en na te gaan of uw onderneming dit op orde heeft.

Overeenkomst met een consument op afstand

De verplichtingen zijn afkomstig uit artikel 6:230m lid 1 Burgerlijk Wetboek en gelden voor overeenkomsten tussen een handelaar met een consument op afstand. Een handelaar is een persoon of een onderneming die handelt in het kader van zijn/haar beroepsactiviteit, indien van toepassing via een persoon die de handelaar vertegenwoordigd. Een consument is een persoon die handelt voor doeleinden die buiten zijn/haar bedrijfs- of beroepsactiviteit vallen, een consument handelt dus in privé. Met verkoop op afstand tussen de handelaar en de consument wordt bedoeld dat de consument niet in de verkoopruimte zit, zoals bijvoorbeeld wanneer u als handelaar iets online verkoopt of telefonisch. Maar ook wanneer u een overeenkomst op afstand (online) laat ondertekenen. Consument en handelaar bevinden zich in deze voorbeelden niet in dezelfde ruimte en dus valt dit onder een overeenkomst met een consument op afstand.

De herkomst van de precontractuele informatie verplichtingen

De informatieplichten die u als ondernemer heeft komen niet uit de lucht vallen. Ze strekken ertoe om de consument in staat te stellen een weloverwogen keus te maken. Met het invoeren hiervan is bedoeld om te voorkomen dat de consument overvallen wordt door de handelaar zonder dat de consument de zaak kan zien of kennis van nemen van de aard van de dienst. Wanneer de verkoop plaats vindt in een fysiek winkel dan blijkt veel van de vereiste informatie al uit de context, dit is anders wanneer de klant zich niet fysiek in de winkel begeeft. Hierdoor zijn er aanvullende vereisten verbonden aan de verkoop op afstand. Van deze bepalingen kan ook geen afwijking ten nadele van de consument worden gedaan: de handelaar mag dus wel meer informatie verstrekken, maar niet minder.

Wat moet u voorafgaand aan de overeenkomst verstrekken aan de consument?

De volgende informatieplichten zullen op (bijna) alle overeenkomsten op afstand van toepassing zijn. U dient aan de consument te verstrekken:

  • De kenmerken van de dienst/zaken waar de overeenkomst betrekking op heeft;
  • Informatie over u, de leverancier/handelaar: hierbij kunt u denken aan de handelsnaam, het vestigingsadres, telefoonnummer en e-mailadres;
  • De totale prijs van de zaken/diensten met zo nodig waar het exact uit is opgebouwd: hierbij kunt u denken aan alle bijkomende belastingen, leveringskosten, eventueel andere kosten;
  • Wijze van betaling, levering, uitvoering en termijn met betrekking tot de aangegane overeenkomst en het beleid rond klachtenafhandeling;
  • Informatie over het recht van ontbinding van de overeenkomst wanneer deze bestaat (en ook wanneer deze er niet is) en mogelijke retourkosten;
  • Een herinnering aan het bestaan van de wettelijke waarborg dat de afgeleverde zaak, de digitale inhoud of de digitale dienst aan de overeenkomst moet beantwoorden;
  • De duur van de overeenkomst die wordt aangegaan en/of wanneer de overeenkomst stilzwijgend wordt vernieuwd alsmede de voorwaarden van het opzeggen van de overeenkomst.

En voor zo ver van toepassing zijn deze meer specifieke precontractuele informatie verplichtingen afhankelijk van de zaak of dienst die verkocht wordt en de overeenkomst die gesloten wordt:

  • Kosten voor gebruik van communicatiemiddelen op afstand wanneer dit een andere grondslag betreft dan het basistarief;
  • Het bestaan en de voorwaarden van bijstand aan de consument na verkoop, van diensten na verkoop en van commerciële garanties;
  • Het bestaan relevante gedragscodes;
  • De minimumduur van de uit de overeenkomst voortvloeiende verplichtingen voor de consument;
  • Eventuele waarborgsommen of andere financiële garanties die de consument op verzoek van de handelaar moet betalen of bieden;
  • Functionaliteiten van een zaak met digitale elementen, digitale inhoud of een digitale dienst met daarbij inbegrepen de technische veiligheidsvoorzieningen die van toepassing zijn en relevante comptabiliteit en interoperabiliteit waarvan de handelaar op de hoogte is;
  • De mogelijkheid van toegang tot buitengerechtelijke klachten- en geschilbeslechtingsprocedures waar de handelaar zich bij aangesloten heeft;
  • Dat de prijs is gepersonaliseerd op basis van geautomatiseerde besluitvorming.

Disclaimer: de in dit artikel genoemde precontractuele informatie verplichtingen en de wijze waarop deze verstrekt moeten worden zijn enkel bedoeld als een beknopt overzicht om u een idee te geven van de geldende regels. Voor maatwerk kunt u contact met ons opnemen.