Wetswijziging Turboliquidatie

Turboliquidatie, de naam doet het al vermoeden: het versneld liquideren (ontbinden) van een BV, NV, stichting of andere rechtspersoon. Het is bedoeld om ondernemers de mogelijkheid te bieden om op een efficiënte manier een inactieve of niet-renderende onderneming te beëindigen. In dit blog zullen we de nieuwe wetgeving over turboliquidatie onder de loep nemen en de mogelijke gevolgen ervan bespreken.

Wat is turboliquidatie?

Sinds 1994 is het mogelijk om een rechtspersoon versneld te ontbinden (de bekendste voorbeelden van rechtspersonen zijn de BV, de NV of de stichting). De ontbinding gaat sneller doordat er bij de turboliquidatie geen vereffening van de schulden en baten na de ontbinding volgt. Dit kan enkel wanneer de rechtspersoon geen enkele baten meer heeft. Het is een hele simpele manier om te ontbinden, omdat het gerealiseerd kan worden door een besluit van de Algemene Vergadering of van het Bestuur ingeval van een stichting. Wordt dit besluit tot turboliquidatie genomen, dan houdt de rechtspersoon per direct op met bestaan.

Misbruik van de regeling

Waar turboliquidatie aan de ene kant een mooie kans bood voor ondernemers om een inactieve onderneming snel en eenvoudig te beëindigen, werd het aan de andere kant ook als een listige manier gebruikt om schuldeisers buiten spel te zetten. Zoals gezegd kan de turboliquidatie alleen plaats vinden wanneer er geen baten zijn, maar de rechtspersoon kan dan nog wel schulden hebben. Een onderneming kon dus worden ontbonden, terwijl schuldeisers hier geen weet van hadden. Ook was de onderneming geen verantwoording verschuldigd waarom er geen baten meer waren.  Hierdoor kon de ondernemer voorafgaande de turboliquidatie alle activa overhevelen naar andere entiteiten, om vervolgens de schuldeisers achter te laten met onbetaalde schulden. Voor een kwaadwillend bestuurder biedt de turboliquidatie dus mogelijkheden om zonder rekening en verantwoording van een rechtspersoon met schulden af te komen.

De tijdelijke wet transparantie turboliquidatie

Deze tijdelijke wet, die naar waarschijnlijkheid in gaat in juli 2023, poogt de schuldeisers beter te beschermen door meer transparantie te introduceren. Wanneer een rechtspersoon zonder baten ontbonden wordt middels turboliquidatie moet het bestuur volgens deze nieuwe wet binnen 14 dagen na de ontbinding de volgende stukken deponeren in het handelsregister:

• Een balans van de staat van baten en lasten met betrekking tot het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden en van het voorgaande boekjaar, wanneer deze nog niet gedeponeerd is;
• Een beschrijving van i) de oorzaak van het ontbreken van baten ii) Indien aan de orde, de manier waarop de baten van de rechtspersoon zijn gerealiseerd en de opbrengsten zijn verdeeld (slotuitdelingslijst) iii) Indien aan de orde, de redenen waarom een schuldeiser of schuldeisers geheel of gedeeltelijk onbetaald zijn gebleven;
• De jaarrekeningen van de boekjaren voorafgaand aan het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden.

De schuldeisers dienen schriftelijk geïnformeerd te worden dat deze stukken zijn gedeponeerd, zodat zij in staat zijn om de informatie in te zien. Daarnaast geldt de verantwoordings- en bekendmakingsplicht ongeacht of de beëindigde rechtspersoon schulden achterlaat of niet.

Voordelen

De nieuwe wetgeving zorgt ervoor dat bedrijven niet zomaar kunnen verdwijnen zonder verantwoording af te leggen. Dit draagt bij aan de transparantie en de rechtvaardigheid van het proces. Door de transparantie worden schuldeisers beter in staat gesteld om actie te ondernemen en hun rechten te beschermen. Alhoewel, in de praktijk zal de wetswijziging vooral een preventieve waarde hebben, doordat de kans dat de kwaadwillende ondernemer gepakt wordt groter is. Toch is het nog steeds een aantrekkelijke optie voor ondernemers om gemakkelijk van een inactieve of niet-renderende onderneming af te komen doordat het bedrijf ontbonden kan worden zonder uitgebreide procedures.

Wat kan een schuldeiser doen bij een onterechte turboliquidatie?

Wanneer blijkt dat er nog wel baten waren, en de onderneming toch door middel van turboliquidatie is ontbonden, dan is de vereffeningsfase is ten onrechte overgeslagen en dient alsnog te worden doorlopen. Op verzoek van een belanghebbende schuldeiser kan de rechtbank in dit geval de vereffening heropenen. In dit geval herleefd de rechtspersoon, maar alleen voor zover vereist voor de vereffening van het vermogen.

Wat zijn de gevolgen als de informatie niet klopt of ontbreekt?

Als er gronden zijn om te veronderstellen dat de verantwoordingsverplichting niet is nageleefd, dan kunnen schuldeisers met machtiging van de kantonrechter inzage krijgen in de administratie van de ontbonden rechtspersoon. In het geval waarbij schulden achterblijven, maakt dit wetsvoorstel het daarnaast mogelijk om bestuurders langs civielrechtelijke weg een bestuursverbod op te leggen, als zij:

• Niet aan de voorgestelde deponeringsverplichting hebben voldaan; of
• In aanloop naar de ontbinding doelbewust een of meer schuldeisers aanmerkelijk hebben benadeeld; of
• Herhaaldelijk betrokken zijn geweest bij een ontbinding zonder baten met achterlating van schulden of bij een faillissement en hen daarvan een persoonlijk verwijt treft.

Het civielrechtelijk bestuursverbod is een wettelijke mogelijkheid om een bestuursverbod op te leggen aan bestuurders die faillissementsfraude plegen of zich schuldig maken aan wanbeheer in de aanloop naar een faillissement. Door het verbod kunnen bestuurders tijdelijk geen rechtspersonen meer besturen.

Daarnaast kan een overtreding van voorschriften die betrekking hebben op turboliquidatie sinds deze wetswijziging door de rechter aan te merken als een economisch delict, wat het dus strafbaar maakt.